Louvain English: logische of kwalijke evolutie?

De kennis van het Nederlands gaat achteruit in Vlaanderen. Tot die vaststelling komen verschillende wetenschappelijke studies. Het is inderdaad een feit dat er op scholen - zeker in het hoger onderwijs - te weinig aandacht is voor een correct gebruik van het Nederlands. De globalisering heeft daar een aandeel in en hoewel ‘Brittania rules the waves’ geopolitiek gezien achter ons ligt, blijft het Engels toch de voertaal op het internationale toneel, zowel politiek als cultureel-maatschappelijk. 

De KU Leuven kan dienen als voorbeeld want in steeds meer colleges weerklinkt het Engels. Niet onlogisch als je weet dat de universiteit steeds verder oprukt in de internationale ‘rankings’, lijstjes dus. In 2019 was ongeveer 1 op 6 studenten afkomstig uit het buitenland, in 2023 was er al sprake van ruim 1 op 5. “De cijfers liggen in lijn met onze plannen om te internationaliseren”, aldus rector Luc Sels. Los van het feit dat internationale studenten een bijkomende druk zetten op de betaalbaarheid van een studentenkot ziet de Leuvense oppositiepartij N-VA een probleem: “De internationale roeping van onze topuniversiteit is een feit. Dit mag geen aanleiding geven tot een verengelsing van het straatbeeld en het taalgebruik. Spandoeken dragen Engelse bewoordingen waarvan niet iedereen de betekenis kent en dat in een stad waar zich destijds een harde strijd afspeelde voor een Nederlandstalige universiteit. Leuven Vlaams of Louvain English?”

 De oppositiepartij erkent evenwel dat het Engels onvermijdelijk is als tweede onderwijstaal maar pleit er toch voor om onze moedertaal voorrang te geven in de publieke communicatie. Die eis trekt N-VA Leuven overigens door naar de lokale politiek. Het is niet onjuist dat er steeds vaker Engelse woorden sluipen in officiële besluiten en in het debat. Lees de bestuursnota er maar eens op na: van ‘matchmaking’ tot ‘drop off city’ en van ‘nudging’ tot ‘restorative city’… In de vorige nota kwam je weleens woorden tegen zoals ‘customer service’ en ‘hostmanship’ maar van een tsunami van Engelse terminologie was toen nog geen sprake. 

Specialisten wijzen er weleens op dat taal een speelbal is geworden in de zogenaamde cultuuroorlogen tussen conservatieven en progressieven. Sommigen leggen de link naar 1984 van George Orwell. In dat boek spreekt de elite ‘Newspeak’ en het volk ‘Oldspeak’. Engels lijkt wel de ‘lingua franca’ van ‘the new kids on the block’, om zelf maar eens te zondigen. Het merendeel van de Engelse terminologie in de bestuursnota kan je overigens perfect in het Nederlands omschrijven. Waarom zou je het dan niet doen? Omdat het minder hip klinkt? Taal mag best leven en evolueren maar laat ons er geen artificieel gegeven van maken waardoor minstens een deel van de burgers denkt: ‘whatever’.

Bart Mertens