"Het stadsbestuur vraagt vrijwilligers, maar het moeten makke lammetjes zijn die zeker geen initiatief nemen"

Als Sabine Bovend'aerde uit Leuven ergens haar schouders onder zet, doet ze dat met volle overgave. Zo was Sabine eerder al actief bij vzw Zwerfkat in Leuven en heeft ze een verdeelpunt voor dierenvoeding opgezet, waar mensen die het financieel moeilijker hebben, terecht kunnen voor hun huisdier. In het verleden was ze nog gemeenteraadslid voor Open Vld.

Toen Sabine hoorde dat er voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen vrijwilligers gevraagd werden, sprong ze meteen op de kar. "Ik heb me geëngageerd om die mensen zoveel mogelijk te helpen en heb me daar 100 procent voor ingezet. Al snel botste ik tegen de stroeve werking van het stadsbestuur. Eigen initiatief werd niet gewaardeerd. Ze willen lammetjes die zeker geen eigen initiatief nemen. Zo deed ik via social media een oproep om 60 spiegels in te zamelen voor de kamers, de opgevangen families hadden dit gevraagd. Het was een succes en ik reed al snel met de spiegels naar de Scheutsite. Helaas moet ik vaststellen dat ze daar nog steeds in de kelder staan. Stad Leuven wil ze niet ophangen, omdat de actie niet via hen verlopen is en ze dus niet hebben kunnen controleren of alles eerlijk verlopen is. Ik denk toch dat, als je je inzet om mensen te helpen, je dat in alle eerlijkheid doet. Ik toch", zegt Sabine Bovend'aerde.

Niet meer welkom

Sabine werd door de Algemeen coördinator van het centrum, Maarten Luyten, op 15 mei op het matje geroepen. "Ik kreeg toen te horen dat ik me aan bepaalde regels moest houden: ik mocht geen geld meer inzamelen op een eigen rekening voor de vluchtelingen, niet meer naar de pers stappen, geen eigen initiatieven meer nemen, zonder ze vooraf met hen te overleggen en alles wat ik inzamelde moest ik via hen leveren, zodat zij het konden nakijken op veiligheid en dan zelf konden uitdelen. Daarna heb ik hem nooit meer gezien. Ik heb me aan die regels gehouden en heb enkel nog op vraag van het personeel dingen ingezameld."

Op 18 mei kreeg Sabine een mail van Maarten waarin stond: 'je bent geweldig, merci voor de buitenspeelkoffers'. "Ik had ook nog zomerkleding, yogamatten en een gordijn ingezameld, maar enkel op vraag van het personeel. Als je zo'n mail krijgt, ben je toch goed bezig, niet?"

Toen Sabine op 26 mei de kleding ging afleveren, zag ze de spiegels nog in de kelder staan. "Ik was zo verontwaardigd, dat ik mijn ongenoegen uitte op mijn privé social media account. Dit account is alleen voor vrienden en is dus niet openbaar. Nu haalt Maarten Luyten aan, dat het bericht dat ik voor mijn vrienden geplaatst heb, niet kan. Het kan toch niet dat het stadsbestuur nu ook al gaat bepalen wat ik met mijn vrienden deel? Hadden ze die spiegels opgehangen, dan had ik geen bericht hoeven te schrijven. Nu was ik verontwaardigd dat de spiegels er staan en dat de vluchtelingen nog steeds geen spiegel hebben. Zij zijn de dupe, maar zo denkt het stadsbestuur niet. Het initiatief kwam niet van hen, dus kan het niet."

"Op 1 juni had ik, op mijn vraag, een uitgebreid gesprek met een schepen van de meerderheid van de stad Leuven. Ik vond dat we te weinig werden ingezet op andere taken, terwijl er nog zoveel moest gebeuren (Nederlandse les, cv schrijven, jobs zoeken, activiteiten tijdens de zomer voor kinderen en volwassenen, ...). Ook gaf ik te kennen dat de verplichtingen rond vrijwilligerswerk en contracten niet voldaan waren. Ook de spiegelfrustratie vertelde ik daar en de schepen vond het ook niet respectvol. 's Avonds gaven een hoop andere vrijwilligers (die niet wisten dat ik met de schepen sprak, want ik ken hen niet) in de mailgroep van de Scheutsite ook nog eens diezelfde bekommernissen mee aan het personeel op Scheut: we konden zoveel meer betekenen dan enkel het weggeefwinkeltje bevrouwen."

Op 2 juni gaf Sabine zelf door aan de nieuwe vrijwilligerscoördinator dat ze stopte als vrijwilliger op de Scheutsite, omdat de vrijwilligers geen andere taken kregen dan kleding ophangen. "Als dat zou veranderen, dan wilde ik wel terugkomen."

"Acht dagen daarna, op 10 juni, kreeg ik plots weer bericht van Maarten, dat ik weer op het matje moest komen. Ik liet hem weten dat ik dat niet van plan was, omdat ik al zelf gestopt was als vrijwilliger en dus geen nood had aan een gesprek met hem. Op 13 juni liet Maarten per mail weten waarover het gesprek zou gaan:  de samenwerking werd verbroken, omdat ik iets op mijn Facebookaccount over de spiegels, die nog in de kelder stonden, had gezegd en dat was een belediging van de werking. Feedback die beloofd werd door de schepen heb ik niet gekregen. Toen heb ik besloten om wel publiek te gaan, want dat is blijkbaar de enige manier om dingen in beweging te krijgen."

Omdat de communicatie schriftelijk verliep, heeft Sabine nu zwart op wit dat het erop neerkomt dat vrijwilligers zelf geen initiatief mogen nemen en als ze dat wel doen, dat ze mogen opkrassen. "De samenwerking werd stopgezet, omwille van de spiegels en eerdere ideeën die ik aangebracht heb en die ook niet geapprecieerd werden. Je mag uitvoeren wat zij voorstellen, maar eigenlijk is dat twee keer niks. Het draait daar echt vierkant."

"In mijn ogen moet de stad ook meer inzetten op Nederlandse les. Waarom wordt er geen Nederlandse les gegeven op de Scheutsite? Als de mensen de taal machtig zijn, zullen ze sneller aan werk geraken en kunnen ze beter integreren, maar wie ben ik om daarover uitspraken te doen blijkbaar?"

Laster en natrappen

We vroegen centrumverantwoordelijke Maarten Luyten om een reactie, maar die stuurde ons door naar de woordvoerster van burgemeester Ridouani (Vooruit). Zijn mening hoorden we de avond voordien al in de Commissie Veiligheid. Daar kwam de burgemeester gepikeerd tussen in het debat: "Laster is het, pure laster naar het stadsbestuur toe, natrappen noem ik dat. De werking van de stad wordt in een slecht daglicht gesteld."

Geertrui Van Loo, de Algemeen directeur van de stad, geeft in diezelfde commissie toe dat het met de vrijwilligers inderdaad niet altijd vlot loopt, en dat er in het geval van 1 vrijwilliger beslist werd om de samenwerking stop te zetten. "Er was een fundamenteel verschil in visie en enkel de stad bepaalt wat de taken van de vrijwilligers zijn en die taken zijn ingeperkt. De vrijwilliger heeft verschillende kansen gekregen, maar we konden haar geen kansen blijven geven."

Namen noemen

In zijn verweer vernoemt burgemeester Ridouani de naam van de vrijwilligster: "Het is mevrouw Bovend'aerde, het staat toch al in de krant." Daarmee begaat de burgemeester een fout: "Namen noemen in een openbare commissie is verboden", zegt Sabine Bovend'aerde. "Ik ga het daar niet bij laten, ik ken namelijk de regels en het reilen en zeilen van de werking van een bestuur", besluit ze strijdvaardig.