COLUMN: Het logo der verdeeldheid
Leuven heeft een nieuw logo, waarvan akte. De gustibus (et coloribus) non disputandum (est)…Of ook: over smaken en kleuren valt niet te twisten. Toch enkele bedenkingen bij deze vernieuwing die elke Leuvenaar –inclusief de kinderen- welgeteld 0,98 eurocent heeft gekost. Quasi gratis toch, niet? Of had de stad ‘leuven’ die 100.000 euro toch beter kunnen besteden?
Om maar meteen met een ongemakkelijke waarheid binnen te vallen: een logo van een stad moet in deze crisistijden zo ongeveer helemaal beneden op de prioriteitenlijst staan maar in marketingstad Leuven is dat blijkbaar niet het geval. Waarvan akte. En om het maar meteen over de kostprijs te hebben die op de sociale media stevig ter discussie staat: 60.000 euro voor het logo/huisstijl en 40.000 euro voor de uitrol ervan is volgens burgemeester Mohamed Ridouani (Vooruit) een normale kostprijs. Het kan best zijn dat in deze moderne wereld de marketeers vrolijk met de spreekwoordelijke vlag –en met de facturen- zwaaien maar persoonlijk vind ik 60.000 euro voor een logo een bom geld. Ik ben er nogal zeker van dat ik op een dag tijd een gewaardeerd lokaal kunstenaar of ontwerper kan vinden die bereid is om het voor de helft van de prijs te doen, en zelfs voor minder. En dan danst de dolgelukkige ontwerper van dienst er nog de lambada en de sirtaki bij op de dag van de onthulling van het nieuwe logo. Of de hoempapa, zo je wil.
JONG CD&V had overigens overschot van gelijk toen ze stelden dat de stad Leuven een kans heeft gemist om participatie eens met de grote P te schrijven. Het schepencollege had een open wedstrijd kunnen uitschrijven en de Leuvenaars mee laten beslissen over het uiteindelijke nieuwe logo. Nu ben ik principieel niet zo’n groot verdediger van inspraak en participatie want een verkozen politicus moet zijn verantwoordelijkheid om te beslissen niet afwenden op de kiezer maar in dit geval had het een leuke reis kunnen worden om de Leuvenaars mee(r) te betrekken bij ‘hun’ stad. Verbinden en bruggen bouwen, u kent dat riedeltje ondertussen wel.
Een woordje over het ontwerp dan maar? Zoals eerder aangegeven: over smaken en kleuren valt niet te twisten. Persoonlijk vind ik het een dwaas kleurenprentje zonder boodschap maar mijn mening doet niet eens terzake. De uitleg van het Leuvense stadsbestuur –het nieuwe logo weerspiegelt de diversiteit en de dynamiek van innovatief Leuven- klinkt best mooi in de oren maar de visuele verwijzing naar glas-in-loodramen ontgaat me wel. Feit is en blijft dat een logo dat extra uitleg nodig heeft het doel mist, zo eenvoudig is het. JONG CD&V stelt terecht dat het even goed het logo van één of andere start-up zou kunnen zijn en de jonge christendemocraten betreuren dan ook dat het stadhuis en de slogan ‘Leuven, Eeuwenoud, Springlevend’ verdwenen. OUD CD&V betreurt dat iets minder want ze keurden het nieuwe logo mee goed, al dan niet van harte.
Blijft de vraag: moet er een verwijzing naar een visueel symbool staan in een stadslogo? Dat lijkt me geen noodzakelijkheid –kijk naar andere steden- maar eenvoud en herkenbaarheid lijken me dat wel. Hoewel meer kleur welgekomen is in het nieuwe logo vinden de tegenstanders het nogal druk en sommigen zien er een kleurrijke voetbal in. Ach ja, na het WK Wielrennen is uiteraard ook het WK Voetbal welkom in Leuven, toch? Tenslotte liggen de internationale ambities erg hoog en dat mag zelfs, zolang je je als bestuur maar bewust blijft van de lokale uitdagingen. Kinderarmoede, onbetaalbaar wonen, leegstand, de coronacrisis, kinderopvang, overlast in welke vorm dan ook,…Toch allemaal net iets belangrijker dan een nieuwe stadslogo maar goed, kiezen is altijd een beetje verliezen. Welgeteld 100.000 euro in dit specifieke geval maar de nieuwe huisstijl van de stad Leuven is er nu en de Leuvenaars zullen er na verloop van tijd wel aan moeten wennen. Alles went overigens, altijd en overal, maar wel net iets minder vlot in moeilijke tijden. Een nieuw logo en dito huisstijl mag al eens om de breuk met het verleden te benadrukken maar persoonlijk zou ik toch gewacht hebben tot de coronacrisis achter de rug was. Een kwestie van prioriteiten, nietwaar.
Het is ondertussen wel duidelijk dat het nieuwe logo niet door iedereen op applaus wordt onthaald en dat blijkt uit de vele reacties op de sociale media van alle nieuwsmerken die reacties toelaten. Is dat een waardemeter voor de kwaliteit van het nieuwe logo? In zekere zin wel maar sociale media zijn ook maar wat ze zijn, met name praatbarakken. De storm zal ook deze keer wel overwaaien en in zekere zin doet de hetze me denken aan Oscar Wilde die in ‘Het portret van Dorian Gray’ de volgende zin liet optekenen: ‘Er is maar één ding op de wereld dat erger is dan dat er over je gesproken wordt, en dat is dat er niet over je gesproken wordt.’ In die zin is het nieuwe logo alvast wel geslaagd. Het blijft overigens een vraagteken of het nieuwe logo meer volk naar Leuven zal brengen want hoe ga je dat meten? We leven op hoop en de toekomst zal het uitwijzen.
Dat gezegd zijnde toch nog één ding: de stad Leuven gaat een half arsenaal aan merchandisingproducten verkopen met het nieuwe logo als rode draad, van petten tot zelfs sokken. Of men de mosterd ging halen bij Dries Van Langenhove die enkele jaren geleden ook sokken verkocht met het bedenkelijke Schild&Vriend of bij schepen Thomas Van Oppens (Groen) die als handelsmerk al jaren opvallende sokken draagt, weten we niet met zekerheid. We gokken toch maar op de tweede optie. Volgens het stadsbestuur kunnen de Leuvenaars hun fierheid op de stad tonen met de merchandising en zullen ook toeristen hun gading kunnen vinden in het ruime aanbod van souvenirartikelen. Persoonlijk ben ik uiterst benieuwd naar de verkoopcijfers, voor zover we die ooit te zien zullen krijgen uiteraard. Gezien de geringe herkenbaarheid van het nieuwe logo denk ik dat vele toeristen toch eerder zullen kiezen voor een souvenir met een typisch Leuvens symbool zoals het prachtige historische stadhuis.
Neem nu Parijs als voorbeeld. Wie kent voor de vuist weg het logo van die wereldstad? Quasi niemand maar een architecturaal symbool zoals de Eiffeltoren –nota bene ontworpen in een wedstrijd met meer dan 700 inzendingen en lang niet meteen populair bij de inwoners- kent wel iedereen. Zelfs het logo van voetbalclub Paris Saint-Germain is bekender dan het logo van de stad Parijs. Om maar aan te geven dat een stadslogo lang niet zo belangrijk is als het nu even lijkt in Leuven en de investering is dat dan ook niet. En voor wie het nu wel wil weten: het logo van Parijs is een boot die refereert naar het motto van de Franse hoofdstad: Fluctuat Nec Mergitur. Of ook: fluctueert maar zinkt nooit. Staat overigens niet vermeld in het officiële logo, net zoals Leuven haar welbekende slagzin nu heeft vervangen door ‘leuven’. Ja, in kleine letters en zonder hoofdletter. In Parijs doen ze dat wel even anders want daar prijkt fier PARIS in het officiële logo. Terecht, tenslotte is Parijs een wereldstad en Leuven –met hoofdletter als het nog mag- is dat tot nader order niet. En daar zal de marketingmachine niets aan veranderen, tot spijt van wie het benijdt.
Bart Mertens