Leuven drijft aanpak leegstand op

leuven
Ondernemen in Leuven is wel degelijk populair en dat merkt men ook bij stad Leuven. Ondanks de impact van de coronacrisis en de groeiende populariteit van e-commerce kwamen er het afgelopen jaar ongeveer 50 nieuwe handelszaken bij in Leuven, zegt schepen van handel Johan Geleyns: “We zien vooral een tendens van kleinere conceptwinkels en maakwinkels of ateliers en daarop spelen we als stad in met ons actieplan 'Aanpak leegstand'.” De stad investeert onder meer in een stadsretailmanager en hanteert een ‘wortel en stok’-principe om eigenaars meer te betrekken bij invulling van de panden.

“Het winkellandschap is zich al een tijdje aan het hertekenen en dat biedt ademruimte voor onze handel”, zegt Johan Geleyns. “We merken dat de vraag naar handelspanden weer stijgt en we zien veel kleine zelfstandigen die willen én durven ondernemen.” Met hun handelszaken spelen zij in op een gerichte vraag van de consument, die ook speciaal daarvoor naar Leuven komt. Dat kleinere winkels en concept stores het goed doen, bewijst onder andere de handelswijk Mechelsestraat, waar nauwelijks leegstand is. “En de ruimtes die leegstaan, worden vlug opnieuw ingenomen”, vult Geleyns aan. “Die tendens van kleinere winkels en conceptstores merken we nu ook in de ganse binnenstad. Zo krijgt op den duur elke winkelzone een eigen identiteit en karakter.”

Leuven belevingsstad
Ook handelaarsvereniging Liefst Leuven ziet het positief. “Ondanks de sterke concurrentie van de e-commerce en de moeilijke covid-periode zijn er nog steeds mensen met voldoende ondernemingszin om een handelszaak op te starten. Als handelaarsorganisatie kunnen we dat alleen maar toejuichen”, zegt voorzitter Marc Vandevelde. “De nieuwe zaken zijn een verrijking voor het aanbod in de stad en dat komt de hele sector ten goede. Ik wens deze ondernemende mensen dan ook alle succes van de wereld toe.”

Samen met Liefst Leuven brengt stad Leuven ook opnieuw beleving in de winkelstraten, zoals straatanimaties. “Winkelstraten worden steeds meer belevingsstraten en daarop willen we blijven inspelen, want mensen komen ook naar Leuven voor de gezelligheid en die vinden ze niet in e-commerce”, aldus Geleyns. “We zijn ervan overtuigd dat de trend van deze nieuwe handelszaken, samen met onze aanpak van de leegstand én natuurlijk de aandacht voor Leuven door het WK wielrennen, er samen zullen voor zorgen dat Leuven weer helemaal als belevingsstad op de kaart wordt gezet.”

“Deze groei in retail en de bijhorende vraag naar handelspanden tonen dat de Leuvenaar wel oren heeft naar deze evoluties, en ondernemers voelen die vibe ook aan. Ze vertellen ons dat ook, maar over die positieve geluiden wordt minder vaak gesproken”, zegt Geleyns. “Dit is een erg positief signaal voor handel in Leuven, en natuurlijk ook voor onze horeca, waar we nu allemaal weer van kunnen genieten.”

Actieplan 'Aanpak leegstand'
Leegstand is een probleem waarmee alle centrumsteden kampen. Met het actieplan ‘Aanpak leegstand’ schakelt Leuven nu een versnelling hoger. Met dit plan stimuleert de stad actief pandeigenaars om samen op zoek te gaan naar huurders en zo mee te bouwen aan ingevulde winkelstraten. Daarvoor werft stad Leuven nog dit jaar extra personeel aan: “Projecten zoals een langetermijnplan voor leegstand vragen specialisatie, toewijding en tijd. Daarom investeren we onder andere in een stadsretailmanager en in administratieve ondersteuning, die zich specifiek op de aanpak van leegstand richten.”

 Deze stadsretailmanager zal in de eerste plaats de eigenaars begeleiden in hun zoektocht naar invulling van de panden en actief nieuwe zaken stimuleren om zich in Leuven te vestigen. Om de eigenaars van winkelpanden meer te kunnen betrekken, vervolledigt stad Leuven zelf de bestaande nationale gegevensbanken. “Die opvolging is erg arbeidsintensief”, zegt Geleyns. Daarom voert de stad haar administratieve kracht op om eigenaars van panden te identificeren en om de markt beter in kaart te brengen. “Er is het afgelopen jaar al veel werk verzet, en tegen eind 2021 willen we met minstens 80 procent van de eigenaars op zijn minst al een eerste gesprek hebben gevoerd.”

“Er is momenteel ook een overaanbod van grote panden op de huurmarkt, terwijl kooppanden wel vlotter van de hand gaan”, licht Johan Geleyns toe. “Die panden worden dan verhuurd aan handelaars, maar aan erg hoge prijzen. De redenen daarvoor zijn erg verschillend en dat maakt het niet evident om algemene acties te ondernemen tegen leegstand. Dit zijn moeilijke evenwichtsoefeningen die we hebben moeten maken. We willen ook niet enkel straffen”, aldus Geleyns. “We willen eerder constructief werken. We zullen een wortel-en-stoktactiek hanteren: we gaan in dialoog met de eigenaars om mee in te stappen de gezamenlijke zoektocht naar invulling van hun panden. Voor wie daar echter niet in meegaat of zelf geen actie onderneemt, passen we de leegstandstaks toe.”

Daarnaast wil Leuven meer panden in eigen beheer houden en ze bijvoorbeeld aan een gesubsidieerd tarief onder voorwaarden verhuren aan (startende) ondernemers. Dat doet de stad al met de POPSTART-formule, als stimulans om ondernemers aan te moedigen. Ook daarvoor maakt Leuven nieuwe middelen vrij, die kunnen worden aangevuld met Vlaamse subsidies.

Daadkrachtig handelsbeleid

Katrien Houtmeyers, gemeenteraadslid N-VA: “We zijn blij dat er het laatste jaar nieuwe zaken zijn bijgekomen in Leuven. Dit is ook nodig, want helaas zijn er de laatste jaren – mede door het circulatieplan en bezorgdheid omtrent de bereikbaarheid van het stadscentrum - ook veel zaken vertrokken, met heel wat leegstand als gevolg. Wij ijveren al langer voor een daadkrachtiger handelsbeleid en een plan van aanpak tegen leegstand, en zijn tevreden dat dit er nu ook effectief zal komen. En hoewel het stadsbestuur wat ons betreft al eerder een versnelling hoger geschakeld mocht hebben, zal het in ons een bondgenoot vinden om de steeds groter wordende leegstand zo snel mogelijk terug te dringen. Al is het ook van belang te blijven waken over de aard van de nieuwe handelszaken die zich in Leuven vestigen, zodat er geen overaanbod ontstaat van eenzelfde type. Er moeten nieuwe zaken bijkomen, maar het aanbod aan handelszaken moet tegelijkertijd wél evenwichtig en divers blijven en dat is geen gemakkelijke oefening. We rijken het stadsbestuur dan ook de hand om samen na te denken over en te werken aan oplossingen, zodat Leuven snel terug kan bruisen. Het zou in ieder geval al een goed begin zijn om per direct de algemene mondmaskerplicht in de winkelstraten af te bouwen, nu daar virologisch geen enkele reden meer voor is. Dat zou op erg korte termijn ook al veel bijdragen tot een betere beleving, zeker bij deze zomerse temperaturen.”

Lees meer over