Minder inbraken, maar cybercrime neemt fenomenaal toe

"In de eerste maanden van de pandemie konden we niet anders dan in de operationele werking terug te schakelen om de handhaving van de steeds wisselende maatregelen rond covid te waarborgen", zegt Korpschef Walter Vranckx. "Tegelijk kon er niet gemorreld worden aan de basistaken die de lokale politie, en zeker dan een kleinere zone als Lubbeek, vervult. Bijkomend bereidt de politiezone zich volop voor op de verhuis naar een nieuw politiegebouw: de opvolging van de bouwwerken gebeurt secuur en de inrichting van het gebouw past in de visie dat de politiezone op een moderne manier wil werken en zich vooral ook moet voorbereiden op de toekomst. Aansluitend investeerde de zone in nieuwe servers die zullen toelaten om waar dan ook het politiewerk te kunnen uitvoeren. Telewerken, mobiel werken en ook het onthaal naar de bevolking brengen zullen hierdoor mogelijk  worden. We streven ernaar om de ganse politiezone vanaf september 2021 binnengeleid te hebben in deze nieuwe vorm van werken. De voorbereidingen ter zake zijn in elk geval rond."

Inbraken

In 2020 werden 116 feiten van inbraken in gebouwen geregistreerd. Dit is een daling van bijna 31% op ten opzichte van 2019, toen er 168 inbraken op het grondgebied vastgesteld werden. "Het mag duidelijk zijn dat de coronamaatregelen een invloed hebben gehad op het aantal inbraken. Niet alleen waren er vanaf midden maart meer mensen thuis en was de sociale controle dus groter, voor een aanzienlijk deel van het jaar was de persoonlijke bewegingsvrijheid beperkt en dus ook de mogelijkheden van diegenen met minder goede bedoelingen." Het aantal inbraken per gemeente logt het hoogst in Holsbeek (33 inbraken), gevolgd door Lubbeek (32 inbraken), Bierbeek (26 inbraken) en tenslotte Boutersem (25 inbraken). De maanden januari en februari pieken, ook dit heeft te maken met het corona-effect. Enkel in oktober en november volgt nog een opstoot, hetgeen we jaarlijks zien aan de start van de donkere wintermaanden. Vrijdag, zaterdag en zondag zijn goed voor de helft van de inbraken (49%).

De politiezone gelooft in de kracht van preventie en geeft daarom gratis advies voor het beveiligen van je woning. "We werken ook actief mee aan de opstart van een aantal buurtinformatienetwerken. Een buurtinformatienetwerk of BIN is een structurele samenwerking tussen buurtbewoners en politie, waarbij uitwisseling van informatie zorgt voor meer sociale controle en een groter veiligheidsgevoel. Bij verdachte handelingen kan het netwerk geactiveerd worden. Op dit moment zijn er 6 BIN’s actief in onze politiezone, verspreid over de verschillende gemeenten. Voor nog eens 4 BIN’s is een aanvraag tot opstart lopende."

Verkeer

"We zouden verwachten dat de resultaten in het domein verkeer voor het jaar 2020 vertekend zouden zijn door de vele coronamaatregelen. Het verbod op niet-essentiële verplaatsingen, de verplichting van telewerk, … zorgden voor veel minder verkeer en dus mogelijks minder verkeersongevallen en verkeersovertredingen. Het mooie weer en de sluiting van de scholen en bedrijven zorgden er echter ook voor dat veel meer mensen de fiets namen. Dit leidde op dat vlak dus wel voor een drukker verkeer. In 2020 stelden we in totaal 64 verkeersongevallen met lichamelijk letsel vast. In 2019 waren dat er 43. Dit is dus een stijging van 48%. Er valt hierbij wel op te merken dat 2019 een uitzonderlijk jaar was op het vlak van verkeersongevallen en dat de algemene dalende trend die sinds 2016 ingezet was, dus nog steeds aangehouden wordt."

Er werden 98 ademtesten afgenomen bij deze verkeersongevallen. In 15% van de gevallen is er sprake van alcoholintoxicatie: 2 bestuurders blazen alarm (lichte intoxicatie), 13 bestuurders blazen positief (zwaardere intoxicatie). "Wat verder opvalt, is dat in maar liefst 25 verkeersongevallen een fietser betrokken was. Dit maakt 38% uit van het totaal aantal ongevallen. Niet zelden was de steeds populairder wordende Speed Pedelec hierbij betrokken. Helaas viel er in 2020 ook 1 dodelijk verkeersongeval te betreuren in onze zone. Wanneer we kijken naar de verdeling over de verschillende gemeenten heeft Holsbeek het minst aantal absolute ongevallen (13) en Lubbeek het grootste aantal (21). Bierbeek en Boutersem houden het midden met respectievelijk 14 en 16 verkeersongevallen lichamelijk letsel. Tijdens de zonale alcohol- en drugsacties werden 1057 voertuigen gecontroleerd. 810 bestuurders werden aan een ademtest onderworpen. 805 onder hen bliezen “safe”. Door de coronapandemie werden deze acties op een lager pitje gezet. 

Snelheidscontroles

"Een te hoge snelheid is vaak de oorzaak van groot verkeersleed. Wij blijven dan ook inzetten op het handhaven van de snelheid in onze zone. In dit raam wierven we in 2020 een agent van politie aan die specifiek belast is met verkeerstaken, o.a. controle van de snelheid. n 2020 controleerden we in totaal 114 055 voertuigen, 13 692 bestuurders waren in overtreding. Dit komt neer op een overtredingspercentage van 12%. Ter vergelijking: in 2019 was dit nog 9,7%."

In 2020 kocht de politiezone ook een nieuw type snelheidsmeter aan om de snelheidscontroles nog efficiënter te laten verlopen. "Samen met de aanwerving van de agent van politie zorgde ook dit voor een erg zichtbare stijging van het aantal snelheidscontroles. In 2020 bereikten we opnieuw het peil van het jaar 2017 wat het aantal gecontroleerde voertuigen betreft. Deze inspanning willen we ook de komende jaren blijven aanhouden."

Drugs en intrafamiliaal geweld

In 2020 werden 88 processen-verbaal opgesteld inzake drugs, de overgrote meerderheid (80%) voor bezit van drugs. "We willen het fenomeen integraal aanpakken, maar ook ketengericht. Dus niet enkel gericht op het aanpakken van de dealers, maar ook inzetten op preventie."

In 2020 werden 84 vaststellingen van intrafamiliaal geweld gedaan: 64 voor geweld binnen een koppel, 8 voor geweld tegen afstammelingen en 12 voor geweld tegen andere familieleden. Algemeen wordt ervan uitgegaan dat deze cijfers een onderschatting van de werkelijkheid zijn, omdat de aangiftebereidheid vaak nog laag is. Kwamen in het coronajaar vaak aan bod: spanningen omdat koppels door corona constant samen zijn, spanningen naar aanleiding van alcoholgebruik, spanningen in gezinnen met kinderen, omdat kinderen nu minder op school zitten. Hier heeft politie niet zelden een bemiddelende functie.

Cybercrime

"Wat we niet hadden kunnen voorspellen is dat covid zou zorgen voor een duizelingwekkende stijging van deze criminaliteitsvorm. Want daar waar bijna alle andere criminaliteitsfenomenen te lijden hadden onder de strenge coronamaatregelen, profiteerden de cybercriminelen volop van de lockdown. Er werden massaal online bestellingen geplaatst, online gebankierd, … ook door mensen die hier voordien weinig tot geen ervaring mee hadden. En daar werd heel snel op ingespeeld. Nieuwe vormen van oplichting via valse sms-berichten schoten als paddenstoelen uit de grond, denk aan de Whatsappberichten van zoon- of dochterlief die zijn/haar gsm kwijt is en dringend geld nodig heeft of de overheid die uw gegevens vraagt om een coronapremie op te storten. Oplichters werden erg inventief en tot de dag van vandaag zien we dat deze vorm van criminaliteit erg veel slachtoffers maakt en soms ook tot grote financiële katers leidt. Verder willen we zeker nog vermelden dat de cijfers rond cybercrime sowieso een onderschatting zijn. Héél veel gevallen worden niet aangegeven bij politie, vaak uit schaamte."

Er was een enorme groei van het fenomeen internetfraude, de cijfers stegen van 90 aangiftes in 2019 naar 169 aangiftes in 2020. 

Corona

Nazicht op het naleven van de avondklok, de mondmaskerplicht, social distancing, … het zijn maar enkele van de ingevoerde maatregelen die door politie gecontroleerd dienden te worden. "Maar daar stopte het niet, want voor elke sector waren er specifieke maatregelen, die na elk veiligheidsoverleg konden wijzigen en ook wijzigden. Het was dus een constante oefening in flexibel werken, in strikte opvolging van de nieuwe regels en deze omzetten in werkbare werkinstructies. Permanent evalueren en bijsturen bleek cruciaal."

"In 2020 stelden we op ons grondgebied in totaal 92 “covid-pv’s” op. 52 pv’s werden opgemaakt omwille van “samenscholing” , 17 pv’s omwille van het niet respecteren van de avondklok, 2 processen-verbaal voor het niet respecteren van de social distance en 1 pv voor het niet dragen van het mondmasker. Er werden eveneens 20 pv’s opgesteld omwille van niet-essentiële verplaatsingen. Al bij al zijn dit zeker niet de grote aantallen, waaruit we kunnen afleiden dat de inwoners van onze zone de maatregelen (hoe moeilijk ze soms ook waren) goed hebben opgevolgd."

Politiewerk stopt niet aan de politiezone- of gemeentegrens. "Ook buiten het grondgebied traden we op bij merkbare overtredingen. 6 covid-pv’s werden op die manier opgesteld. In totaal stelden onze politiediensten dus 98 covid-pv’s op in 2020."

Digitalisering

De investeringen in ICT nemen een grote hap uit het budget van de politiezone. "Door het spijtige toeval van een personeelstekort, was er uiteraard een overschot op de begroting. De bestuursorganen van de politiezone (het politiecollege, hierin ondersteund door de politieraad) beslisten om de overschotten in een reservefonds te storten. Door dit fonds kon de politiezone, nog vóór de eigenlijke realisatie van het nieuwe gebouw, de basis leggen voor de totale uitrol van een nieuwe ICT-omgeving. Deze omgeving zal toelaten om ook in de toekomst op een performantere manier te werken en dus de dienstverlening aan onze dienstenafnemers te verbeteren. In 2020 kochten we een nieuwe server (investering van ongeveer €130 000), extra laptops (€ 12 000) en bestelden we een audit en consultancy (een investering van €30 000), dit met het oog op verdere digitalisatie van de werkingsprocessen. Dit laatste is voor de politiezone essentieel. Dankzij de adviezen die op basis van de doorlichting worden gemaakt, kan de politiezone de juiste middelen voorzien (materieel) en kan de zogenaamde connectiviteit tussen de diverse vestigingen van de politiezone, maar ook voor eventuele inpassing van ANPR, geoptimaliseerd worden."

Op vlak van digitale toepassingen stapte de politie in het Focusverhaal (digitale operationele tool), waarvoor de eerste tablets werden geleverd. Dit is een gratis verhaal. De politiezone nam wel de beslissing om ook in te tekenen op betalende apps die ook de dienstverlening aan de bevolking ten goede komen. Dit laatste gebeurt in nauwe samenwerking met de gemeentebesturen van de politiezone.

Personeelsverloop

De politiezone Lubbeek heeft een lange tijd gekampt met een tekort aan operationele personeelsleden. Dit tekort is gegroeid door enerzijds een uitstroom van hoofdinspecteurs door pensionering en anderzijds de aantrekkingskracht van grotere politiekorpsen uit de buurt. "Daarenboven maakt de beperkte instroom in de politiescholen en het feit dat alle politiezones – ook de grotere- meer en meer inzetten op aspirantenmobiliteit (dit is het rechtstreeks rekruteren van de politie-inspecteurs in opleiding nog voor ze afgestudeerd zijn), het bijzonder moeilijk voor de kleinere politiezones om personeel aan te trekken. We proberen deze evoluties van een aantal kanten te counteren. Ten eerste staan we altijd open om informatie te verstrekken over (de werking van) onze politiezone. Dit doen we niet alleen door mensen te woord te staan die ons contacteren omdat ze geïnteresseerd zijn in een job bij politie, maar ook door zelf actief mensen aan te spreken die in onze zone wonen en over het juiste profiel beschikken. We maken er een zaak van om deze mensen goed te ontvangen en hun vragen te beantwoorden. Zij die daadwerkelijk met de opleiding willen starten, worden gecoacht richting het selectieproces. Het zouden best wel eens toekomstige collega’s kunnen zijn en we hopen uiteraard dat als de keuze moet gemaakt worden, deze kandidaten onze zone kiezen om hun carrière te starten. Ten tweede proberen we ook intern het politielandschap de vacatures voor onze zone iets aantrekkelijker te maken, zowel visueel als inhoudelijk. Tot slot proberen we intern het korps veel aandacht te besteden aan welzijn op het werk (zie hoger) om zo een positief instroom-effect te creëren. Alle bovenstaande inspanningen hebben gemaakt dat we op het vlak van inspecteurs 36 van de 40 plaatsen ingevuld zien. Op zich zou dit enige ruimte moeten geven, ware het niet dat 36 personeelsleden op papier niet wil zeggen dat we op 36 full time basiskaders beroep kunnen doen. Ziektes, arbeidsongevallen, loopbaanonderbrekingen, regimes van verminderde prestaties,… zorgen ervoor dat het toch steeds een evenwichtsoefening blijft om een efficiënte inzetbaarheid te behouden. Waar we bij het basiskader (inspecteurs van politie) nog een beetje marge hebben, is het middenkader verre van opgevuld. Op dit moment beschikken we over 5 hoofdinspecteurs – in onze personeelsformatie is er plaats voor 12."

Het mag duidelijk zijn dat het aantrekken van personeel een heikel punt is, niet in het minst omdat de politiezone ingebed zit tussen twee middelgrote politiezones. Bovendien is er in de hele provincie Vlaams-Brabant een groot tekort aan instromend politiepersoneel. Het behouden van kwalitatieve medewerkers is dan ook een echte must. "Daarom dat naast het creëren van competentiegerichte functieprofielen, het noodzakelijk is om ook de administratieve medewerkers op een correcte manier in te schalen en de functies “D” als uitdovend te beschouwen. Gelet alle overheidsdiensten vandaag de dag ongeveer dezelfde profielen willen aantrekken, moet de zone zich concurrentieel in de markt zetten. Daarom dat we de functies voor administratieve bedienden willen inschalen op niveau C en de functies ICT en politiesecretaris op niveau B. Dit vergde een nieuw organiek personeelskader, werd in 2020 voorbereid en goedgekeurd door de politieraad en de provincie. Naar de toekomst toe willen we blijven inzetten op de uitbouw van een professionele organisatie waar de goede werking en het welzijn van de medewerker centraal staan."

Nieuwbouw

Momenteel wordt er een nieuw politiekantoor gebouwd, naast het huidige hoofdcommissariaat. Het architectenbureau ORG tekende een gebouw dat een moderne uitstraling geeft en toch meteen ook opgaat in de omgeving, of hoe het principe van gemeenschapsgerichte politiezorg ook in een gebouw tot uiting kan komen. "Het nieuwe kantoor zal voorzien zijn van de laatste technologie: het wordt verwarmd (en gekoeld) via een BEO-veld en is uitgerust met zonnepanelen, zodat ook de energiefactuur laag kan gehouden worden. Met oog op de oprichting van het gebouw stelde de gemeente Lubbeek een perceel via erfpacht ter beschikking van de politiezone. Eens dit rond was, konden de voorbereidingen op de werkelijke werken starten. Het perceel werd vanaf 15 september 2019 bouwrijp gemaakt en de eerste graafwerken vonden in het laatste kwartaal van 2019 plaats. De eerste steen werd gelegd op 6 december 2019 en de politiezone hoopt het gebouw in gebruik te nemen in september 2021. In dit gebouw zullen behalve de wijkwerking Lubbeek, de interventiedienst en lokale recherche, ook alle administratieve diensten gehuisvest zijn. De realisatie van de nieuwbouw betekent een investering van € 6,3 miljoen."