Stad en OCMW Leuven zetten opnieuw landbouwgronden in voor innovatieve stadslandbouw

In 2020 stelden de stad en het OCMW voor het eerst tien landbouwgronden in Leuven ter beschikking. De voorbije twee jaar doken er uiteenlopende stadslandbouwprojecten op waar er onder meer groenten, fruit en kruiden voor de lokale horeca geteeld worden. Vanwege het succes stelde het OCMW in maart opnieuw twaalf gronden ter beschikking, dit keer in de buurgemeenten Bertem, Bierbeek, Herent, Lubbeek, Oud-Heverlee en Scherpenheuvel-Zichem. AG Stadsontwikkeling Leuven en de VLAR lanceerden daarop namens stad en OCMW een oproep naar kandidaten voor een vernieuwend project op één van deze twaalf pachtvrije landbouwpercelen. Projecten die duurzaam, economisch haalbaar en vernieuwend zijn, en een meerwaarde betekenen voor de lokale gemeenschap, kwamen in aanmerking. 

"32 organisaties en particulieren dienden een projectvoorstel in. Bij de eerste oproep in 2020 waren dat er vijftien. We zijn opgetogen met de hoge respons en de diversiteit aan projecten. Het toont aan dat er veel vraag is naar ruimte voor stadslandbouw en dat de interesse in producten van eigen bodem toeneemt", zegt het stadsbestuur. 

De jury, samengesteld uit leden van de VLAR, beoordeelde elke voorstel afzonderlijk op basis van de vijf vooropgestelde criteria. "Er waren heel wat sterke dossiers bij, en de vraag naar grote en aaneensluitende percelen is groot. Het was geen eenvoudige opdracht voor de jury", vertelt Tessa Avermaete, voorzitter van de adviesraad. ”Leuven toont met dit initiatief in elk geval dat haar lokale voedselstrategie leeft.”

Zeven diverse landbouwprojecten
​Op één van de percelen in Bierbeek zal Novel Protein Foods nieuwe proteïnerijke gewassen voor menselijke consumptie telen. Met verschillende technieken zullen ze daarbij meer koolstof opslaan in de bodem waardoor gewassen beter tegen droogte beschermd zijn. 

Op twee andere percelen in Bierbeek, waar het mogelijk was om één project voor beide gronden samen in te dienen, zal een collectief van vijf landbouwers samen met verschillende partners een circulair, sociaal en biodivers landbouwbedrijf opstarten. Ze zullen onder meer groenten en fruit telen voor de lokale markt en samenwerken met zorggroep Sint-Kamillus. Ze zullen bovendien een deel van het perceel omzetten in een hoogstamboomgaard en er enkele stuks vee laten grazen voor zuivelproductie.

In Oud-Heverlee zal het project Brabantse Woudenpasta een tarwevariant telen die geschikt is voor pasta. Deze pasta zal vervolgens via de korte keten verkocht worden. De biologische zelfoogstboerderij Groeneland start in Leefdaal een nieuwe Community Supported Agriculture-boerderij met zelfpluk op. 

Het Leuvens restaurant Den Angelus zal op het perceel in Lubbeek zonnebloemen telen. De olie zullen ze vervolgens in het restaurant gebruiken. Langs de fietssnelweg Leuven - Brussel in Herent komt er tenslotte een nieuwe bloemenpluktuin.

Ongeveer 17 hectare worden ingezet voor biologische landbouw. De stad en OCMW streven ernaar om de projecten van start te laten gaan in 2023.

Voedselstrategie
​De oproep kadert binnen de Leuvense voedselstrategie 'Voeding Verbindt'. Hiermee wil de stad, samen met heel wat lokale partners, ervoor zorgen dat lokale, seizoensgebonden en duurzame voeding steeds beter de weg vindt naar het bord van de Leuvenaar.

"De voedselstrategie wil onder meer ruimte geven aan innovatieve landbouwprojecten. Dat kan bijvoorbeeld door pachtvrije gronden, in eigendom van de stad en het OCMW, ter beschikking te stellen van stadslandbouw. Door eigen gronden in te zetten voor voedselprojecten in de korte keten, brengen we de Leuvense voedselstrategie in de praktijk. Vanuit de rest van Vlaanderen kijkt men met veel interesse naar dit initiatief. We pionieren hier echt wel mee. We hopen met dit initiatief het aandeel lokale producten verder op te krikken, maar ook iedereen met interesse in duurzame voeding en landbouw in Leuven de kans te geven om daarmee aan de slag te gaan."

Eigen gronden inzetten
​De VLAR en AG Stadsontwikkeling Leuven selecteerden voor deze oproep twaalf gronden van het OCMW. Dat brengt het aantal gronden dat de stad en het OCMW ter beschikking stellen van stadslandbouw op 22. "Als beheerder van het patrimonium van de Groep Leuven kiest AG Stadsontwikkeling Leuven ervoor om zijn eigendommen maximaal in te zetten in functie van het beleid dat de stad wil voeren. We verkopen onze gronden dus niet zomaar, we achten het waardevoller en duurzamer om als lokale overheid die gronden in handen te houden en er beleid op te voeren. Deze gronden zijn geschikt voor landbouwactiviteiten. Het is dan ook maar meer dan logisch dat we deze gronden inzetten voor stadslandbouwprojecten", licht ondervoorzitter van AG Stadsontwikkeling Leuven Evelien Peeters toe. “Met deze oproep geven we letterlijk ruimte aan organisaties en ondernemers met innovatieve ideeën.”