Gratis opleiding helpt leerkrachten omgaan met rouwende jongeren: “Het leven valt stil, maar school raast door”

Uit onderzoek van DELA bij meer dan 2.000 Belgen blijkt dat de helft van de ondervraagden vindt dat er bij een overlijden meer aandacht moet gaan naar jongeren. Twee derde ziet hierbij een belangrijke rol voor scholen weggelegd. Daarom biedt vzw Missing You nu een specifieke opleiding aan voor iedereen die professioneel met jongeren werkt.

Vanwaar komt het initiatief?

Missing You werd bijna 25 jaar geleden opgericht in Leuven als een initiatief voor broers en zussen van overleden kinderen. Door de jaren heen groeide de organisatie uit tot een bredere rouwondersteuning voor kinderen, jongeren en jongvolwassenen. Sinds vorig jaar richt Missing You zich ook op scholen met de vorming ‘Doodgezwegen’, die taboes rond praten over de dood wil doorbreken. “We merkten dat niet alleen jongeren, maar ook leerkrachten, jeugdleiders en CLB-medewerkers vragen hadden over hoe ze met rouw konden omgaan”, vertelt Sibille Declercq, algemeen coördinator van Missing You. “Daarom hebben we met steun van het DELA Fonds onze bijscholing verder uitgewerkt, zodat we een gestructureerd en degelijk programma kunnen aanbieden.”

Waarom is het zo belangrijk?

Hans Luyten, directeur leerlingbegeleiding van KSLeuven, deelt waarom dit initiatief zo belangrijk is voor scholen. "Eigenlijk maken we elke week rouw mee op school. Er passeert geen week of er sterft een grootouder, een oma, een opa", vertelt hij. "Wat we merken, is dat het heel moeilijk is om hierover te spreken op school. Er heerst een soort twijfel: Mag ik daar nu iets van zeggen? Doe ik daar nu goed aan of strooi ik dan net zout in de wonden?"

Luyten merkt ook dat, wanneer een leerling rouwt, het schoolleven gewoon doorgaat. "Het leven valt voor die leerling helemaal stil, maar school raast door. De lesuren, toetsen, leerstof – het gaat allemaal gewoon verder. En de tijd om te rouwen is vaak heel moeilijk te vinden in zo'n context. Ook heeft Missing You al erg goed werk verricht bij veel van onze leerlingen. Daarom vinden wij het belangrijk om deze opleiding en dit thema ook op school verder uit te dragen."

Lees verder onder de foto.

Een van die leerlingen was Nona Van Braeckel. Zij deelt hoe belangrijk het is om rouw bespreekbaar te maken:  “Mijn papa is overleden toen ik 16 jaar was. Toen heb ik heel veel gehad aan mensen rondom mij die niet deden alsof het niet gebeurd was. De leerkrachten die wel iets zeiden tegen mij, de leerlingenbegeleiders die het wel vastpakten, herinner ik mij nu nog steeds.”

Interactieve en praktijkgerichte opleiding

De vorming bestaat uit vier modules en richt zich op het creëren van een veilige omgeving waarin rouw bespreekbaar wordt. “We werken vanuit het duaal procesmodel, waarin verlies- en herstelgerichte rouw hand in hand gaan”, legt Declercq uit. “Naast theorie leren deelnemers ook hoe ze zich als begeleider comfortabel voelen bij het thema, hoe ze een veilige groepsomgeving creëren en hoe ze concreet met rouw kunnen omgaan in de praktijk.”

Een belangrijk onderdeel van de opleiding zijn casussen, zoals: Hoe vertel je een klasgroep dat een leerkracht is overleden? Hoe vang je leerlingen op terwijl je zelf ook verdrietig bent? Hoe ga je om met een leerling die maanden na een verlies nog steeds worstelt?

Het bespreekbaar maken van rouw bij jongeren blijft een uitdaging. “Veel volwassenen willen jongeren beschermen en vermijden daarom het gesprek. Maar wij merken dat jongeren juist nood hebben aan openheid en contact met lotgenoten”, zegt Declercq. “Daarom organiseren we niet alleen rouwgroepen en kampen, maar gaan we vanaf volgend schooljaar ook mobiele rouwgroepen op scholen aanbieden wanneer daar een verlies heeft plaatsgevonden.”