Geneeskundestudenten kaarten wanpraktijken en overwerk aan tijdens stages

Stage Geneeskunde - alternatieve infosessie
Op woensdagavond organiseerden geneeskundestudenten van de KU Leuven een 'alternatieve infosessie' over de stages in de masteropleiding geneeskunde. De studenten verenigden zich onder de naam 'Arts en Mens' om de wanpraktijken in die stages aan te kaarten en de mentale gezondheid van studenten en artsen op de voorgrond te zetten. Dat deden ze door drie eisen te stellen over hoe de stages menselijker gemaakt kunnen worden. Ook Jong ACV en Geneeskunde Voor Het Volk waren aanwezig.

Arts en Mens werd opgericht nadat een student uit de tweede master in de winter van 2021 uit het leven stapte. De studenten wilden meer aandacht voor het mentaal welzijn van toekomstige artsen. Zeker in de stages komt die namelijk sterk onder druk. "De absurde werkuren en omstandigheden maken het heel moeilijk om daarbuiten nog relaties met familie en vrienden te onderhouden, tijd voor jezelf te nemen of zelfs nog maar genoeg te slapen. Natuurlijk lijdt je mentale gezondheid daar dan onder", aldus initiatiefneemster Sarah Maesen over haar eigen ervaringen.

Afschaffing van de 'opting-out'

Een eerste verbetering voor stagiairs kan er al komen door de 'opting-out' af te schaffen. Dat is een wettelijke regeling die het mogelijk maakt om langer te werken dan de wet eigenlijk toelaat. Wettelijk mag je als stagiair gemiddeld 48 uur per week werken. De opting-out is een formulier dat je ondertekent aan het begin van de stage om vrijwillig afstand te doen van die 48 uur en dat maximum op te trekken naar gemiddeld 60 uur per week. Ook al is het tekenen van de opting-out niet verplicht, veel studenten voelen dat wel zo aan. Mede omdat je het aantal wachten voor je collega's verhoogt indien je niet tekent. De druk om goed te presteren is erg hoog en helaas wordt nog al te vaak gedacht dat zwaardere stages en langere werkdagen het leerproces altijd bevorderen, maar uitgeputte stagiairs maken geen betere artsen. Bovendien hebben studies aangetoond dat langere werkweken leiden tot meer fouten. Dit systeem houdt ook een ongezonde competitie en vijandigheid tussen stagiairs onderling in de hand. 


"Afschaffing van de mogelijkheid tot opting-out zou rechtstreeks bijdragen aan een gezonder en meer gebalanceerd werk- en leerklimaat voor stagiairs", vat Tiemen Peys van Arts en Mens samen. "Daarbij volstaat 48 uur per week in het ziekenhuis om goede artsen te vormen, zo menen de studenten van Arts en Mens. In onze buurlanden ligt het gemiddelde aantal gewerkte uren dan ook al veel lager."

Verplichte onkostenvergoeding 

Wie in België een stage aflegt binnen een opleiding doet dat meestal onbetaald, omdat het nog steeds algemeen aanvaard wordt dat het diploma dat je op het einde van de rit ontvangt de financiële investering helemaal waard is. Onbetaalde arbeid als stagiair wordt dus verantwoord door het te bekijken als een win-win situatie voor zowel de student als de werkgever. Ziekenhuizen kunnen beroep doen op jouw arbeid en in ruil daarvoor krijg je leerkansen toegekend.

Studenten Sarah Maesen en Mychailo Hikavyy willen echter wijzen op het volgende: "Niet elke student heeft de luxe om zich met die zorgeloze visie door deze stageperiode te begeven. De zware werklast zorgt er namelijk voor dat je als stagiair je flexibiliteit verliest om een studentenjob te kunnen uitoefenen. Bovendien is niet elke werkgever bereid om de onkosten van de student terug te betalen. Om ervoor te zorgen dat er in de geneeskunde-opleiding gelijke kansen zijn voor alle studenten, is een volledige onkostenvergoeding voor alle stagiairs nodig."

Meer investeringen in de ziekenhuizen

"Een stagiair moet een arts in opleiding zijn en dus bijleren, geen personeelstekort opvullen", zo meent Hadisha Shoudoueva van Arts en Mens. "Het is niet de bedoeling dat de zorg erop achteruit gaat omdat wij minder uren werken. Om dat mogelijk te maken moet er ook in de zorg geïnvesteerd worden."

Ook Hanne Bosselaers van Geneeskunde voor het Volk trad de studenten daarin bij. "De gezondheidszorg in onze maatschappij moet beter georganiseerd worden om voor iedereen toegankelijke zorg te bieden. Nu wordt er echter jaar na jaar op de zorg bespaard en worden ziekenhuizen aangemoedigd zo weinig mogelijk personeel in te zetten. Wij hebben daardoor een van de hoogste aantallen patiënten per verpleegkundige uit West-Europa."

"Ik kijk enorm uit naar de stages als een periode waar ik als arts in spe veel kan bijleren", besluit Tiemen Peys. "Maar dat mag echt niet ten koste gaan van mijn mentale gezondheid of die van mijn medestudenten. De stages blijven belangrijk in onze opleiding als arts, en juist daarom moeten we daarin ook als mens behandeld worden."

Stage Geneeskunde - alternatieve infosessie

Lees meer over