Gedaan met nachtelijke gemeenteraden en burgervoorstellen worden sneller gehoord

Wie de gemeenteraad in de vorige legislatuur al eens bijwoonde, heeft de nachtelijke vergaderingen meer dan eens meegemaakt. De nieuwe voorzitter, Dorien Meulenijzer, wil echter streven naar een inhoudelijk sterk, maar in tijd beperkt debat. “Zonder beperking in spreektijd liepen discussies lang uit, zonder dat het debat er beter van werd. Bovendien hebben heel wat gemeenteraadsleden een voltijdse job en een gezin, en dan zijn nachtelijke vergaderingen geen evidentie”, legt Dorien Meulenijzer uit. Daarom voert de gemeenteraad nu een tijdslimiet in van telkens zeven minuten voor een vraag van een raadslid en het antwoord van de schepen.

Als compenserende maatregel kunnen gemeenteraadsleden één keer extra aan het woord komen per agendapunt en kunnen ze ook reageren op vragen van andere raadsleden. “Tot nu toe kon een gemeenteraadslid slechts één vraag stellen, gevolgd door een wederwoord van het college en een kort slotwoord. Door het invoeren van deze maatregelen hopen we tot meer inhoud te komen”, zegt Dorien Meulenijzer. Er zal in de raadzaal een klok geïnstalleerd worden om de tijd in het oog te houden.

Verlaging handtekeningendrempel burgerparticipatie
Verder wil de Leuvense gemeenteraad inwoners meer betrekken bij het beleid. De gemeenteraad van Leuven heeft al jaren enkele vormen van participatie zoals een burgervoorstel en de mogelijk tot het indienen van een officiële vraag aan het stadsbestuur (verzoekschrift). De stadsmonitor geeft bovendien aan dat de helft van de Leuvenaars bereid is om mee te praten over de stad. De Leuvense gemeenteraad wil dus zijn open blik behouden en verlaagt nu de handtekeningendrempel naar van 855 naar 750 handtekeningen. Ze is daarmee de tweede centrumstad van Vlaanderen die dit doet, sinds steden en gemeenten zelf de drempel kunnen bepalen onder het Decreet Lokaal Bestuur.

“We willen vooral een gemeenteraad zijn, waar iedereen welkom is. Iedereen kan de gemeenteraad live bijwonen of volgen via de audiostreaming op leuven.be. Door onze werking te vernieuwen en te verdiepen hopen de raadsleden inwoners warm te maken om eens mee te luisteren. Door de debatten inhoudelijk te verbeteren, kunnen we beter beleid voeren en beslissingen transparanter maken”, aldus voorzitter Dorien Meulenijzer.

Zes fracties – Sp.a, Groen, CD&V, N-VA, Open VLD en Vlaams Belang – steunen het nieuwe reglement. Hiermee wordt er een sterke basis gelegd voor de debatten in de gemeenteraad tijdens de komende legislatuur.

Namens 6 gemeenteraadsfracties ondertekend door de fractievoorzitters Lothe Ramakers (sp.a), Eva Platteau (Groen), Johan Geleyns (CD&V), Zeger Debyser (N-VA, vicefractievoorzitter), Rik Daems (Open VLD), Hagen Goyvaerts (Vlaams Belang).

PVDA onthoudt zich

Het college had dat graag met unanimiteit doorgevoerd, maar de PVDA zal zich onthouden omwille van het hoofdstuk over participatie: “Op dat vlak wordt er geen breuk gemaakt met het Tobbacktijdperk en dat is iets wat wij betreuren. Tijdens de verkiezingscampagne waren alle partijen het erover eens dat er meer participatie nodig is in Leuven, de burgemeester maakte er zelfs een officiële bevoegdheid van. Maar als het gaat over participatie op de gemeenteraad, blijft een breuk uit.”

Slechts vijf burgerinitiatieven op zes jaar gemeenteraad

Hoewel in Leuven buurtcomités en actiegroepen als kolen uit de grond schieten, zijn er de laatste zes jaar maar vijf burgerinitiatieven op de gemeenteraad tussengekomen. “De procedure om dat te doen is gewoonweg veel te omslachtig, te hoogdrempelig, te bureaucratisch”, zegt Line De Witte, PVDA Leuven. “Participatie is de burgers een stem geven, ook ná de verkiezingen. Wij willen de democratie van onderuit echt stimuleren en burgerinitiatieven echt een plaats geven op onze gemeenteraad, en daarom moet de drempel echt omlaag. Bij de grote bevraging die we als PVDA bij meer dan 2100 Leuvenaars organiseerden, kwam die vraag naar inspraak en transparantie trouwens sterk naar voor.”

Participatie is ook transparantie. “Via openbaarheid van bestuur is het als burger mogelijk om bepaalde documenten aan te vragen bij de stad. Maar je moet het weten, je moet er zelf bij de juiste dienst naar vragen, die mag het in principe niet weigeren, maar doet dat soms toch en dan moet je op je strepen staan. Dan krijgt die dienst nog meer dan twee weken om de documenten door te sturen. Ook dat maakt het voor burgers moeilijker, hoogdrempeliger om deel te nemen aan een democratie. Maar er is meer, transparantie wil ook zeggen dat bestuurders zelf transparant zijn over hun lonen en extra mandaten. Via het openbaarheidsprincipe worden in Zweden alle beslissingen, wetgevingsprocessen en officiële communicatie openbaar gemaakt, ook het vermogen en de verloning van politici. Waarom schrik hebben van democratische controle?”

Tijdens de besprekingen over het huishoudelijk reglement legde PVDA heel wat voorstellen uit hun programma voor. “Dat we niet zomaar ons hele programma kunnen doorvoeren is begrijpelijk, dat zou al te gemakkelijk zijn. Maar de enige aanpassing die na de gesprekken werd gedaan in het hoofdstuk over participatie, is de drempel voor handtekeningen voor initiatiefrecht verlagen van 855 naar 750. Dit is geen breuk met hoe het vroeger was. Participatie in de gemeenteraad blijft een logge, bureaucratische zaak. Wij hebben daarom drie breekpunten. Zaken die voor ons cruciaal zijn om het huishoudelijk reglement goed te keuren: 1) burgers moeten een tussenkomst kunnen doen in de gemeenteraad als ze 600 (ipv 750) handtekeningen verzamelen bij andere Leuvenaars én die handtekeningen moeten ook online kunnen worden verzameld, 2) een vragenuurtje voor de burger voorafgaand aan de gemeenteraad en 3) alle documenten die via openbaarheid van bestuur kunnen worden opgevraagd, worden automatisch online geplaatst en openbaar gemaakt. Dit zijn zaken die geëngageerde Leuvenaars vragen, niet enkel de PVDA.
Zo’n huishoudelijk reglement gaat over heel wat meer dan enkel participatie. Maar het hoofdstuk over participatie van de burger kunnen we principieel niet goedkeuren zolang er geen breuk komt met het Tobback-tijdperk. Daarom onthoudt de PVDA zich op de stemming over het huishoudelijke reglement.”

Het bericht Gedaan met nachtelijke gemeenteraden en burgervoorstellen worden sneller gehoord verscheen eerst op Leuven Actueel.