Vlaams minister Ben Weyts plaatst windvaan op gerestaureerde toren van het Kasteel van Horst

"We hebben de voorbije maanden hard gepuzzeld aan de meer dan 500 jaar oude torenspits van Horst", zegt Herita-directeur Matthias Francken. "Ongeveer een kwart van het originele hout hebben we kunnen hergebruiken. De rest van de balken zijn vernieuwd. Op die manier kan de donjon van Horst er weer een paar eeuwen tegen."

De houtelementen werden op de binnenkoer van het kasteel in elkaar getimmerd en vervolgens in verschillende stappen naar boven gehesen. Vandaag werd het laatste onderdeel naar boven getild: een smeedijzeren top met bolcapsule en windvaan. Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Ben Weyts ging zelf de lucht in om de windvaan bovenop de toren te plaatsen: een sierlijke bekroning. "Dit is niet zomaar een kasteel, maar wel ‘het kasteel van de rode ridder’ dat we in ere houden", zei Weyts. "Het is een prachtig symbool van een verleden en van verhalen waar we als Vlamingen fier op zijn. Daarom dragen we zorg voor ons erfgoed, met de nodige investeringen in herstellingen. De markante torenspits is nu weer compleet en kan opnieuw lange tijd weer en wind trotseren. Ik denk graag dat ridder Johan ook fier zou zijn.”

Boodschap voor de toekomst
"Ooit - hopelijk ver in de toekomst - zal een nieuwe generatie een volgende restauratieronde aanvatten", vertelde Francken. "Voor die restaurateurs laten we een bemoedigende boodschap achter in de smeedijzeren bol op de toren, een kleine tijdscapsule zeg maar. We vinden het fijn om dergelijke tradities uit de bouw in ere te houden."

De boodschap leest als volgt: "Na schade die het Kasteel van Horst opliep tijdens een opstand van Maximiliaan van Oostenrijk in 1489, vroeg Heer Lodewijk Pynnock aan timmerman Goirdt de Bubbelere om deze donjon terug op te bouwen met een houten torenspits. In 2024 hebben wij deze spits gerestaureerd en ongeveer een kwart van Goirdts originele timmerwerk kunnen hergebruiken. Vandaag, dinsdag 10 december 2024, plaatsten wij een nieuwe topbekroning op de donjon. We voelen ons bevoorrecht om deze historische plek te mogen klaarstomen voor de toekomst en hopen dat ook volgende generaties hier komen proeven van schoonheid, ambacht en geschiedenis. We wensen jou, collega van de toekomst, evenveel werkplezier, voldoening en trots bij het uitvoeren van nieuwe herstellingswerken."

Gepersonaliseerde leistenen
Het document in de bol is overigens niet de enige boodschap die de tand des tijds zal doorstaan hoog bovenop het waterkasteel. De voorbije zomer graveerden al 120 mensen een leisteen voor het dak tijdens het evenement Horst in de steigers. Op die manier laten ze een blijvende indruk achter op het monument en steunen ze financieel het restauratieproject. Vanaf vandaag vind je in het gemeentehuis van Holsbeek ook doe-het-zelf pakketjes voor jong en oud die een leisteen van Horst willen personaliseren. “Het is mooi om te zien hoe mensen het eigenaarschap over ons erfgoed claimen en zelf rechtstreeks willen bijdragen aan de restauratie”, zegt Weyts. “Terecht. Erfgoed is niet zomaar “iets van vroeger”: het is iets van ons.” 

En verder? 
Herita zal nog tot 2027 aan de cascorestauratie van het Kasteel van Horst blijven werken. Na de donjon moet immers ook de ronde toren een opknapbeurt krijgen. Het bouwwerk werd eerder al gestabiliseerd met betonnen palen in de ondergrond. Verder is er ook nog werk aan de historische interieurschilderingen, de stucplafonds van J.C. Hanssche, de kapel, het trappenhuis en de kaaimuur. De restauratiefasen (2 & 3) die nu in uitvoering zijn door Denys nv zijn goed voor een investering van € 6 miljoen en lopen tot medio 2026. Alle informatie over het restauratietraject vind je op www.kasteelvanhorst.be.