Wat een jaar, alweer

Het jaar 2024 zoekt stilaan de uitgang en het blijft maar de vraag hoe het voorbije jaar in de geschiedenisboeken terecht zal komen. Alvast één zekerheid: onze wereld is er alweer niet mooier op geworden, maar we leven op hoop dat 2025 een kentering zal brengen.
Zoals verwacht werd 2024 een moeilijk jaar waarin de hoop amper boven water kon blijven. Neem dat gerust letterlijk want in het doorgaans zonnige Spanje dreven de auto’s door de straten na zware regenval. Het is slechts één voorbeeld van de vele rampen maar die realiteit leidde op de klimaattop in Bakoe in Azerbeidzjan niet tot een doorbraak die naam waardig. Zoals steeds bleek geld - of eerder het gebrek eraan - het obstakel van dienst. Ondertussen draaide de oorlogsindustrie wel op volle toeren want de oorlog in Oekraïne en het conflict tussen Israël en Hamas in Gaza kreeg het gezelschap van een tweede front in Libanon, én recentelijk nog van de val van het regime van Assad in Syrië. Het valt nog maar af te wachten of rebellengroep Hayat Tahrir al-Sham (HTS) een spreekwoordelijk kerstcadeau is voor de Syrische burgers. Leider Abu Mohammed al-Jolani is nu ook geen doetje en zijn organisatie wordt nog steeds als terroristisch gezien door onder meer de VN, de EU en de VS. Arabist Leo Kwarten omschrijft het zo: “Als IS 100 procent extremistisch is, zit HTS zeker op 80 procent.” Oorlogsreporter op rust Rudi Vranckx ziet de machtsovername als historisch maar houdt toch een slag om de arm: “Als er een land in het Midden-Oosten hoop kan geven, is het wel Syrië. Maar er zijn weinig omwentelingen geweest waar het niet uiteenvalt in een bittere interne strijd. Nu is het moment om vrije verkiezingen te organiseren. Het blijft afwachten…” Vranckx voegt er nog aan toe dat Iran geïsoleerd staat: “Als daar een idee begint te broeien en er opstanden komen dan gaat het hele Midden-Oosten op de schop.” Met de comeback van Trump als president in de VS zou zo’n scenario wel eens slecht nieuws kunnen zijn voor Europa waar de leiders zich nu al in bochten wringen om een degelijk vluchtelingenbeleid op de tafel te leggen. Kortom, de wereld is geen betere plek geworden in 2024 maar zoals steeds leven we op hoop. Ligt die hoop verscholen in de EU? Dat blijft een vraagteken want zoals voormalig secretaris-generaal van de NAVO Jaap de Hoop Scheffer al liet optekenen, is de EU een economische reus, een politieke puber en een militaire dwerg. In heel wat landen dringt ondertussen wel door dat de rekening betalen bij de NAVO cruciaal zal zijn om de veiligheid van Europa te garanderen en dat zal na een moeizame regeringsvorming niet anders zijn in België. En wat die economische reus betreft: als Volkswagen beslist om in Duitsland fabrieken te sluiten dan is het vijf voor twaalf in heel Europa voor de industrie. Toch maar opletten om niet verder weg te zakken in het moeras van verschuivende machtsevenwichten met China en de VS als voornaamste actoren op het wereldtoneel. Weinig goed nieuws onder de zon met het afscheid van 2024 in zicht maar laat dat geen reden zijn om met een onverschillige blik te kijken naar de wereld van morgen. Elke stap die je zelf zet, is er eentje in de goede richting.
Bart Mertens